Proces starzenia się jest nieodwracalny i dotyczy każdego z nas. Wraz z wiekiem organizm staje się coraz mniej wydolny i jest bardziej podatny na rozwój wielu chorób — szczególnie po skończeniu 50 roku życia. Jest to czas, w którym niezbędne jest zadbanie o swoje zdrowie (oczywiście powinno się dbać o nie przez całe życie). Pomocne w zdiagnozowaniu wielu chorób mogą być podstawowe badania, dostępne do wykonania u lekarza rodzinnego.
Poziom PSA
PSA, czyli swoisty antygen sterczowy, jest podstawowym markerem w diagnostyce chorób prostaty. Po 50 roku życia często dochodzi do łagodnego przerostu tego gruczołu, co powoduje wystąpienie dolegliwości, takich jak problemy z oddawaniem moczu czy częste parcie na mocz. Zbadanie poziomu PSA stanowi wstęp do diagnostyki, zwykle wymagana jest także wizyta u urologa i wykonanie USG. Dopiero wówczas włącza się leczenie prostaty. Sam prawidłowy wynik poziomu PSA nie świadczy o braku choroby, ale podniesiony z pewnością stanowi wskazanie do dalszej diagnostyki[1].
Poziom glukozy we krwi
Poziom glukozy we krwi stanowi ważny parametr, świadczący o stanie metabolicznym organizmu. Wraz z wiekiem częściej występuję skłonność do otyłości i zespołu metabolicznego, prowadzących w konsekwencji do rozwoju cukrzycy. Ważne jest tutaj wczesne rozpoznanie i wdrożenie leczenia, tak by zapobiec powikłaniom cukrzycy. Podstawę w rozpoznaniu tego schorzenia stanowi wykonanie badanie glukozy we krwi na czczo.
Lipidogram
Kolejnym ważnym podstawowym badaniem, które jest zalecane u osób po 50 roku życia to analiza profilu lipidowego, na który składają się:
- cholesterol HDL – jest to tzw. dobry cholesterol, który działa ochronnie i zapobiega rozwojowi miażdżycy,
- cholesterol LDL – frakcja „złego cholesterolu”, który przyśpiesza rozwój blaszek miażdżycowych,
- tróglicerydy – są to tłuszcze obecne we krwi; ich wysokie stężenie również wpływa niekorzystnie na stan naczyń i zwiększa także ryzyko ostrego zapalenia trzustki.
Nieprawidłowości w profilu lipidowym przez długi czas nie dają objawów, stąd są też często ignorowane. Przyspieszają one jednak rozwój miażdżycy w obrębie tętnic, co zwiększa ryzyko wystąpienia groźnych następstw, m.in. udaru mózgu czy zawału serca. Dlatego dobra kontrola cholesterolu to obowiązek, zwłaszcza u osoby po 50 roku życia[2].
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi
Ważnym badaniem jest także regularny pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Zbyt wysokie poziomy mogą być bowiem groźne dla zdrowia. Prowadzą bowiem do uszkodzenia naczyń, co zwiększa ryzyko przewlekłej choroby nerek i miażdżycy tętnic. Wysokie ciśnienie, a zwłaszcza jego nagłe skoki to niebezpieczeństwo udaru krwotocznego mózgu. Dlatego zalecany jest regularny pomiar ciśnienia u lekarza rodzinnego, ale także w domu.
Rekomendacje:
Kim E., H., Larson I., Management at benign prostatic hyperplasia. Ann.Rev.Med. 2016; 67.
Dagenais G., R., Leong D., P., Rangarajan S., Variations in common diseases, hospital admissions, and deaths in middle-aged adults in 21 countries from five continents (PURE): a prospective cohort study. Lancet. 2020; 395(10226).
[1]E. H. Kim, I. Larson, Management at benign prostatic hyperplasia. Ann. Rev. Med. 2016, 67, s. 137-145.
[2]G. R. Dagenais, D. P. Leong, S. Rangarajan, Variations in common diseases, hospital admissions, and deaths in middle-aged adults in 21 countries from five continents (PURE): a prospective cohort study. Lancet. 2020; 395(10226), s. 785-794.
Materiał partnera
