Wraz z wiekiem często pojawiają się problemy z pamięcią. Zachodzące w układzie neurologicznym zmiany wpływają na możliwości przyswajania informacji. Ludzka pamięć stanowi skomplikowany układ neuronów, dzięki którym możliwe jest uczenie się, zapamiętywanie informacji i finalnie ich przechowywanie. Co ciekawe, nasz mózg potrafi również przywracać utracone informacje. Pamięć nie jest stałą, ale podlega ciągłym zmianom, a jej potencjał zależy między innymi od systematycznego budowania i utrwalania informacji. Jak kształtują się zmiany pamięci wraz z wiekiem?
Czym jest pamięć?
Pamięć stanowi swoistą umiejętność polegającą na rejestrowaniu informacji oraz ich przywoływaniu. Należy do umiejętności poznawczych, które pozwalają nam uczyć się nowych rzeczy. Pamięć jest dynamicznym i wielowymiarowym procesem, który podlega zmianom. Pierwszym etapem jest odbiór bodźca. Aby zapamiętać informację, musimy ją dostarczyć jednym ze zmysłów. Gdy przechwycimy informację z otoczenia, uruchamia się proces jej zapamiętywania, a następnie przechowywania, które umożliwia sięgnięcie do niej w przyszłości.
Proces starzenia a zmiany w pamięci
Badania ekspertów w dziedzinie neurologii wykazują, że mózg potrafi produkować nowe neurony biorące udział w procesie pamięci, nawet po przekroczeniu siedemdziesiątego roku życia. O ile jest to pozytywne odkrycie, należy jednocześnie pamiętać, że zmianie ulega sama plastyczność neuronów. Nauroplastyczność wraz z wiekiem ulega znacznemu spadkowi. Pomimo zdolności wytwarzania nowych neuronów spada jednocześnie możliwość tworzenia nowych naczyń krwionośnych. To z kolei utrudnia aktywację nowych połączeń neuronowych. Należy więc mieć na względzie, że pomimo trwającej w hipokampie neurogenezy, ich potencjał nie jest w pełni wykorzystywany u osób starszych. Dlatego też często obserwowanym zjawiskiem są trudności w zakresie procesów myślowych. Mówiąc prościej, osoby po siedemdziesiątym roku życia, a w niektórych przypadkach nawet wcześniej, mają problemy z przywoływaniem zapamiętanych faktów. Zmienia się również zakres działania pamięci krótkotrwałej oraz precyzyjność postrzegania przechowywanych w pamięci informacji.
Jak zapobiegać zmianom w pamięci?
Niezależnie od wieku warto odpowiednio wcześnie zacząć ćwiczyć pamięć i trenować możliwości poznawcze. Dzięki temu jesteśmy w stanie wyhamować tempo zmian zachodzących w procesie pamięci wraz z wiekiem. Co ciekawe, te same czynności, które stanowią trening pamięci i sprzyjają dbałości o nią, pozwalają jednocześnie zadbać o ogólny stan psychiczny i fizyczny. Praktykami, które pozwalają na zachowanie sprawnej pamięci, są przede wszystkim zajęcia, które wymagają od nas planowania, obmyślania strategii i uczenia się nowych rzeczy. Dobrym sposobem na ćwiczenie pamięci jest rozwiązywanie krzyżówek. Oprócz tego warto pamiętać, że zdrowe ciało to również zdrowy mózg. Aktywność fizyczna pomaga kształtować nie tylko ciało i zachować je w dobrej kondycji, ale wpływa pozytywnie także na procesy myślowe, w tym na pamięć.
Pomimo, że pamięć wraz z wiekiem ulega pewnym zmianom, warto dbać o nią przez całe życie. Im wcześniej zaczniemy ją ćwiczyć, tym dłużej zachowamy umiejętność zapamiętywania i przetwarzania informacji.
KMA
