Bezdech senny – czyli sen który męczy

Każdemu z nas zdarza się czuć zmęczenie i senność po nocy nieprzespanej z powodu odczuwanego napięcia, stresów w pracy czy zbyt głośno zachowujących się sąsiadów. Co jednak jeżeli pomimo wystarczającej ilości snu po przebudzeniu czujemy się przemęczeni i trudno nam wstać z lóżka? Taka sytuacja towarzyszy często osobom cierpiącym na bezdech senny. Jest to poważne zaburzenie snu dotyczące 2-4% dorosłej populacji, dotykające głównie mężczyzn w średnim wieku1. Polega ono na przerwach w oddechu w trakcie snu, przez co organizm jest niedotleniony. Osoba cierpiąca na bezdech senny często nie zdaje sobie sprawy z przyczyny przewlekłego zmęczenia, zaburzeń koncentracji czy porannych bólów głowy. Tymczasem nieleczony bezdech senny może przyczyniać się do rozwoju problemów z układem krążenia, cukrzycy typu 2 czy problemów z wątrobą 2,3.

Symptomy wskazujące na bezdech senny

Bezdechowi sennemu towarzyszą często głośne chrapanie, łapanie powietrza w trakcie snu, nagłe przebudzenia, a także najbardziej charakterystyczne – ponad 10 sekundowe przerwy w oddechu. Należy pamiętać, że samo chrapanie nie wskazuje bezpośrednio na bezdech senny, muszą towarzyszyć mu również opisane powyżej zaburzenia oddychania.

W ciągu dnia osoby cierpiące na tę przypadłość odczuwają nadmierne przemęczenie i senność, mają obniżoną koncentrację i problemy ze skupieniem się. Na bezdech senny mogą także wskazywać poranne bóle głowy, czy suchość w ustach tuż po przebudzeniu ⁴.

Przyczyny bezdechu i czynniki ryzyka

Bezpośrednią przyczyną nocnego zaburzenia oddechu jest rozluźnienie mięśni górnych dróg oddechowych. W wyniku tego dochodzi do zwężenia światła gardła, a nawet do jego całkowitego zablokowania, co wywołuje nie tylko chrapanie, ale także przerwy w oddechu. W następstwie tego organizm nie jest zaopatrywany w wystarczającą ilość tlenu. Dochodzi do spadku pulsu i obniżenia ciśnienia krwi. Zdarzenia te pobudzają obszar mózgu kontrolujący oddech, który zaalarmowany jego zanikiem powoduje nagłe i krótkie przebudzenie się, czego często rano nie pamiętamy. Te zdarzenia zaburzają wzór typowy dla naturalnego, zdrowego snu, powodując także przyspieszenie bicia serca i zwiększając ciśnienie krwi. Powtarzające się przebudzenia w trakcie nocy nie pozwalają na głęboki, regenerujący sen i powodują przemęczenie organizmu ⁵.

Bezdech senny jest częstą przypadłością osób otyłych, dotykając około 45% tej populacji ⁶. W grupie ryzyka znajdują się również osoby u których w obszarze ust lub gardła występują nieprawidłowości anatomiczne jak powiększone migdałki, mała, cofnięta żuchwa czy wydłużone podniebienie miękkie. Na nadmierne rozluźnienie mięśni gardła wpływa także spożywanie alkoholu, przyjmowanie tabletek nasennych czy środków uspokajających, mogą one zaostrzyć objawy bezdechu sennego. Prawdopodobieństwo rozwoju tej przypadłości wzrasta po ukończeniu 45 roku życia ⁴.

Diagnoza i leczenie

Diagnozy bezdechu dokonuje lekarz pulmonolog, głównie na podstawie dokładnego wywiadu lekarskiego, który pozwala zdobyć informacje na temat niepokojących symptomów, uwarunkowań rodzinnych czy przynależności do grupy ryzyka. Podczas badania lekarz sprawdzi również czy w naszych drogach oddechowych nie ma nieprawidłowości mogących przyczyniać się do rozwoju bezdechu lub zleci dokładniejsze testy. Niekiedy pulmonolog decyduje o badaniu w laboratorium snu, w trakcie którego sen pacjenta jest dokładnie kontrolowany.

Bezdech senny leczony jest po identyfikacji jego przyczyny. Może polegać na zmianie trybu życia, zrzuceniu zbędnych kilogramów czy na zabiegu np. usunięcia powiększonych migdałków. W leczeniu wykorzystuje się również maski wtłaczające powietrze do płuc czy protezy dentystyczne, które umożliwiają poszerzenie światła gardła w trakcie snu.

Jeżeli pomimo odpowiedniej ilości snu rano budzisz się niewyspany i bez energii koniecznie skonsultuj to z lekarzem pierwszego kontaktu. Nieleczony bezdech senny nie tylko obniża komfort życia, ale również przyczynia się do rozwoju chorób przewlekłych jak choroby układu krwionośnego.

1. Spicuzza, L., Caruso, D. & Di Maria, G. Obstructive sleep apnoea syndrome and its management. Ther. Adv. Chronic Dis. 6, 273–85 (2015).
2. Wright, J., Johns, R., Watt, I., Melville, A. & Sheldon, T. Health effects of obstructive sleep apnoea and the effectiveness of continuous positive airways pressure: a systematic review of the research evidence.BMJ 314, 851–860 (1997)
3. Jin, S., Jiang, S. & Hu, A. Association between obstructive sleep apnea and non-alcoholic fatty liver disease: a systematic review and meta-analysis. Sleep Breath. 22, 841–851 (2018).
4. Obstructive sleep apnea: Overview. (2015). Pobrano z: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279274/
5. Arnold, J. i in. Obstructive Sleep Apnea. J. Pharm. Bioallied Sci. 9, S26–S28 (2017).
6. Romero-Corral, A., Caples, S. M., Lopez-Jimenez, F. & Somers, V. K. Interactions between obesity and obstructive sleep apnea: implications for treatment. Chest 137, 711–9 (2010).

Materiał partnera zewnętrznego