Elektrośmieci to wyjątkowo niebezpieczne odpady, które powinny być zbierane selektywnie. Nie muszą jednak zagrażać ludziom i środowisku. Mogą zostać wykorzystane do produkcji nowych przedmiotów. Czym są elektrośmieci? Gdzie oddać tego typu odpady? Dlaczego są one niebezpieczne?
Elektrośmieci – co to?
Elektrośmieci znane są również jako Zużyty Sprzęt Elektryczny i Elektroniczny. Elektrośmieciem jest każde popsute, od dawna nieużywane urządzenie elektryczne na prąd lub na baterie. Do elektośmieci zaliczamy więc: wielko- i małogabarytowy sprzęt AGD, sprzęt oświetleniowy, sportowy, audiowizualny oraz teleinformatyczny
i telekomunikacyjny, zabawki, przyrządy do nadzoru i kontroli, narzędzia elektryczne i elektroniczne, przyrządy medyczne i automaty.
Przykładowe elektrośmieci
- Wielko- i małogabarytowy sprzęt AGD: lodówki, zamrażarki, pralki, suszarki do ubrań, zmywarki, kuchenki, odkurzacze, żelazka, tostery, miksery, młynki do kawy, suszarki, depilatory, golarki, zegary
i wagi - Sprzęt oświetleniowy: lampy fluorescencyjne, lampy sodowe i metahalogenkowe, urządzenia do rozpraszania i kontrolowania światła
- Sprzęt sportowy: sprzęt rekreacyjny do sportów rowerowych, biegania, wiosłowania zawierający elektryczne lub elektroniczne części
- Sprzęt audiowizualny: telewizory, radia, aparaty i kamery cyfrowe, sprzęt hi-fi, instrumenty muzyczne, wzmacniacze
- Sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny: komputery, laptopy, drukarki, urządzenia wielofunkcyjne, kalkulatory, telefony komórkowe i smartfony, faksy
- Zabawki: elektryczne kolejki i tory wyścigowe, przenośne konsole do gier, gry komputerowe
i konsolowe, automaty do gier - Przyrządy do nadzoru i kontroli: czujniki dymu, termostaty i regulatory ciepła
- Narzędzia elektryczne i elektroniczne: wiertarki, piły, lutownice, podkaszarki, kosiarki
- Przyrządy medyczne: specjalistyczny sprzęt do monitorowania, leczenia, łagodzenia i wykrywania chorób i urazów
- Automaty: automaty do wydawania gorących napojów, automaty vendingowe, bankomaty
Dlaczego elektrośmieci są niebezpieczne?
Elektrośmieci zostały sklasyfikowane jako niebezpieczne odpady, ponieważ zawierają trujące substancje, takie jak np. rtęć, związki bromu, kadm, PCB, R-12 czy azbest. Dlatego tego typu odpady powinny być poddane selektywnej zbiórce, procesom odzysku oraz recyklingu i unieszkodliwienia niebezpiecznych substancji. Wtedy zyskają nowe życie, będąc wykorzystanymi do wyprodukowania nowych przedmiotów.
Za wyrzucenie elektrośmieci do zwykłego kontenera grozi nawet do 5000 zł grzywny. Na elektrośmieciach znajdziemy znak przekreślonego pojemnika, który informuje o zakazie wyrzucania danego urządzenia do śmietnika. Tego typu odpadów nie wolno także trzymać w domu, na strychu czy w piwnicy. Z uszkodzonego sprzętu elektrycznego lub elektronicznego mogą wydostawać się szkodliwe substancje. Grozi to przedostaniem się ich do gleby i zatruciem ludzi i zwierząt. Jakie niebezpieczeństwa są związane ze źle składowanymi elektrośmieciami?
- Rtęć, która często znajduje się w świetlówkach może trafić do zbiorników wodnych, a następnie do mózgu człowieka lub zwierzęcia. Grozi to zaburzeniami wzroku, słuchu, mowy, koordynacji ruchowej oraz żucia i połykania.
- Związki bromu są wykorzystywane przy produkcji komputerów. Jeśli przenikną do środowiska, mogą spowodować u ludzi i zwierząt schorzenia układu rozrodczego i zaburzenia neurologiczne.
- Kadm znajdujący się w bateriach prowadzi do zaburzenia pracy nerek, nadciśnienia, zmian nowotworowych, deformacji szkieletu i zaburzeń funkcji rozrodczych.
- PCB znajduje się w wielu urządzeniach, w których odpowiada za funkcje chłodzące, izolujące i smarujące. Może przedostać się do wód gruntowych, gleby i atmosfery, a następnie do tkanki tłuszczowej ludzi
i zwierząt. Może powodować uszkodzenia wątroby, anomalie reprodukcyjne, osłabienie układu odpornościowego, zaburzenia neurologiczne i hormonalne oraz nieprawidłowy rozwój niemowląt. - R-12 to freon, który znajduje się w starszych lodówkach i klimatyzatorach, w których pełni funkcję chłodniczą. Jest wyjątkowo niebezpieczny dla warstwy ozonowej. Z tego powodu od 1998 roku zakazano jego dalszego stosowania.
- Azbest może znajdować się w niektórych urządzeniach z powodu swoich właściwości izolacyjnych. Powoduje jednak wiele chorób, w tym pylicę azbestową, nowotwór płuc i międzybłoniaka opłucnej.
Gdzie oddać elektrośmieci?
Elektrośmieci trzeba koniecznie oddać do jednego z punktów zbiórki Zużytego Sprzętu Elektrycznego
i Elektronicznego. Możemy też skorzystać z bezpłatnego odbioru wielkogabarytowych urządzeń z domu. Wystarczy skontaktować się z jedną z firm oferujących odbiór elektrośmieci (listę takich firm można znaleźć na stronie Panoramy Firm http://panoramafirm.pl/odbiór_elektrośmieci). Stare urządzenia możemy także oddać w sklepie przy zakupie nowego sprzętu. Jeszcze innym rozwiązaniem jest oddanie starego sprzętu do serwisu RTV/AGD. Elektrośmieci są dla tego typu zakładów prawdziwą kopalnią części zamiennych. Różnego rodzaju organizacje oraz stowarzyszenia i służby miejskie regularnie urządzają okolicznościowe zbiórki sprzętu. Elektrośmieci możemy też zawsze oddać do skupu złomu, który znajduje się w rejestrze punktów zbierających zużyty sprzęt.
Wszystkie zebrane i odebrane elektrośmieci trafiają do zakładów przetwarzania. Tam następuje ich bezpieczny demontaż. Pozyskane w ten sposób materiały są wykorzystywane do produkcji nowych urządzeń. Przykładowo: do produkcji nowej świetlówki można wykorzystać aż 90% starej i zużytej świetlówki.
Oddaj eletrośmieci – podaruj im drugie życie
Badania wskazują, że w domach w całej Polsce może kryć się aż kilkanaście milionów elektrośmieci. Nie warto ryzykować szkodliwych zmian w środowisku oraz zdrowia ludzi i zwierząt. Elektrośmieci, czyli stary, popsuty, nieużywany sprzęt elektryczny i elektroniczny powinniśmy bezzwłocznie oddać. Gdzie? Wybór jest bardzo duży. Wybrany punkt zbiórki, sklep lub serwis RTV/AGD, odpowiedni skup złomu czy okolicznościowa zbiórka. Możemy nawet umówić bezpłatny odbiór elektrośmieci prosto z naszego domu. Oddając elektrośmieci, dajemy im drugie życie. Tego typu odpady mogą stać się źródłem części zamiennych lub zostaną wykorzystane do produkcji nowych urządzeń.
Materiał partnera zewnętrznego
