Co dekadę mieszkańcy Polski zobowiązani są do odpowiedzi na szereg pytań. Za Narodowy Spis Powszechny odpowiada Główny Urząd Statystyczny, a następnie na podstawie zebranych informacji instytucje mogą podejmować ważne dla kraju decyzje.
Kto musi się spisać?
Spis obejmuje nie tylko obywateli Polski, ale również cudzoziemców przebywających na jej terytorium oraz rodaków na emigracji. Ponadto spisem objęte są „mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania oraz zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami”. O zamieszkanych lokalach będą informować ich mieszkańcy, natomiast o niezamieszkanych – zarządcy.
Jak się spisać?
Narodowy Spis Powszechny trwa od 1 kwietnia do 30 września 2021. W tym roku podstawową formą jest spis internetowy. Wystarczy zalogować się na stronie internetowej spis.gov.pl za pomocą profilu zaufanego, bankowości elektronicznej lub numeru PESEL i wypełnić formularz. Pytania w spisie dotyczą m.in. płci, wieku, adresu zamieszkania, statusu zatrudnienia, poziomu wykształcenia, wyznania, rodzaju budynku mieszkalnego itp. Wypełnianie może zająć do kilkudziesięciu minut. Samospisu można dokonać w ciągu dwóch tygodni od pierwszego zalogowania. Osoby, które nie mają dostępu do Internetu, mogą udać się do swojego urzędu gminy lub wojewódzkiego urzędu statystycznego, gdzie przygotowane zostały specjalne stanowiska komputerowe. Istnieje również możliwość spisania się przez telefon. W tym wypadku należy zadzwonić na infolinię pod numer 22 279 99 99. Od 4 maja do osób, które nie spisały się samodzielnie, mogą dzwonić rachmistrzowie. Jak odróżnić prawdziwego rachmistrza od oszusta? Powinien on podać imię i nazwisko oraz numer identyfikatora. Dzięki tym danym można zweryfikować go na infolinii GUS lub przez Internet za pomocą specjalnego formularza. Niektóre osoby boją się, że dane podawane przez nie w spisie nie są bezpieczne. Jednak GUS nie może udostępniać i wykorzystywać informacji do innych celów niż statystyczne. Ponadto w czasie analizy dane będą występować w formie zanonimizowanej. Za odmowę udziału w spisie grozi nawet 5 tysięcy zł grzywny. Jeszcze większa kara czeka osoby, które podadzą nieprawdziwe informacje. Takim osobom grozi kara grzywny, ograniczenia wolności lub nawet pozbawienia wolności do 2 lat. W przypadku niektórych pytań w spisie, np. przy pytaniu o wyznanie, można zaznaczyć opcję „nie chcę odpowiadać na to pytanie”.
Podsumowanie
Udział w Narodowym Spisie Powszechnym jest koniecznością. Nie ma powodów do obaw o bezpieczeństwo danych. Są one objęte tajemnicą statystyczną, za której złamanie grożą kary. Spisanie się przez Internet jest najłatwiejszą i najwygodniejszą opcją, dlatego warto to zrobić jak najszybciej. Należy sprawdzić, czy podane informacje są prawdziwe, aby uniknąć kary. Spis umożliwia analizę przemian demograficznych i społecznych na przestrzeni lat. Na podstawie zebranych informacji podejmowane są najważniejsze decyzje na kolejne lata.
EKO