I zaczęło się. Twoje dziecko cały czas trzyma rączki w buzi, jest rozdrażnione i płaczliwe. Choć nie ma żadnej infekcji, gorączkuje i wydaje się rozbite. A to wszystko wina wyrzynających się zębów. Wkrótce Twój maluszek będzie gotowy do jedzenia stałych pokarmów wymagających gryzienia. Jakie są objawy ząbkowania i jak ulżyć niemowlakowi w bólu?
Kiedy u dziecka pojawiają się pierwsze zęby?
Niemowlaki zaczynają ząbkować około 6 miesiąca życia. Jednak pierwsze ząbki mogą wyrosnąć dziecku już i w 3 m.ż., i dopiero w 14. To, jak wcześnie maluch zacznie ząbkować, zależy przede wszystkim od predyspozycji genetycznych (od tego, kiedy u jego rodziców pojawiły się pierwsze zęby). Wpływ na wyrzynanie się ząbków ma również czas urodzenia. U wcześniaków ząbkowanie zaczyna się zazwyczaj w późniejszym wieku niż u dzieci urodzonych o czasie.
W chwili urodzenia noworodek ma już cały komplet 20 zębów początkowych. Znajdują się one jednak pod dziąsłami i będą się wyrzynać dopiero w nadchodzących miesiącach. Zęby określa się mianem „mlecznych”, ponieważ w pierwszym okresie życia dziecka jego dieta składa się tylko z mleka.
Około 6-8 m.ż. wyrastają zazwyczaj dwie dolne jedynki, czyli siekacze. Po nich, około 4 do 8 tygodni później, pojawiają się 4 górne siekacze (2 centralne i 2 boczne). Miesiąc później wyrastają dolne siekacze boczne. Kiedy dziecko ma już komplet siekaczy, przychodzi kolej na zęby trzonowe (tzw. czwórki) służące do rozdrabniania jedzenia oraz na kły (16-22 m.ż.). Ostatnie wyrastają piątki, czyli największe zęby trzonowe. Ma to miejsce między 2., a 3. rokiem życia.
Zdarza się, że noworodki rodzą się już z wyrośniętym ząbkiem lub ząb pojawia się w pierwszych tygodniach życia. Jeśli ząb nie utrudnia karmienia lub nie jest zbyt luźno osadzony (co mogłoby stanowić ryzyko zadławienia), nie ma powodów do zmartwień. Należy tylko odpowiednio dbać o jego higienę.
Jakie są objawy ząbkowania u dzieci?
Jeszcze zanim przez dziąsła przebije się pierwszy ząbek, maluszek już może odczuwać dyskomfort i ból. Ostre krawędzie zębów ukryte pod dziąsłami napierają na nie, a dziecko zaczyna gryźć zabawki, wkłada rączki do buzi i sięga po twarde przedmioty. Nagryzanie zmniejsza ból, a dzięki temu, że maluszek ma zajęcie, zapomina o towarzyszącym mu dyskomforcie.
O zbliżającym się ząbkowaniu świadczą również zaczerwienione i opuchnięte dziąsła. Zdarza się, że fragment dziąsła wybrzusza się w miejscu wyrzynającego się ząbka. Do objawów ząbkowania u niemowląt należy też nadmierne ślinienie się. Jednak nie jest to objaw charakterystyczny. Cały okres niemowlęctwa cechuje nadmierne wydzielanie śliny. Trudno więc stwierdzić, czy powodem gromadzącej się śliny jest ząbkowanie, czy naturalny etap rozwoju. Dziecko trzeba więc obserwować pod kątem innych symptomów.
O rozpoczynającym się ząbkowaniu może świadczyć też rozdrażnienie. Dziecko staje się szczególnie marudne i niespokojne w nocy. Wtedy też zęby rosną aktywniej niż w ciągu dnia. Ząbkowanie oznacza więc nieprzespane noce. Ząbkujący maluch może również ciągać się za ucho. Ból zlokalizowany w szczęce promieniuje również na kanał słuchowy.
Podczas ząbkowania u dzieci występuje również gorączka i zmiana nawyków jedzeniowych. Maluchy jedzące już stałe pokarmy, mogą chcieć częściej ssać butelkę. Łyżeczka, która podajesz dziecku pokarmy dodatkowo podrażnia opuchnięte i bolące dziąsła. Niektóre niemowlaki przy wyrzynających się ząbkach chcą jeść twarde i stałe pożywienie, bo to powoduje nacisk na dziąsła i łagodzi ból. Maluszki żywiące się tylko mlekiem matki lub mlekiem z butelki, podczas ząbkowania mogą często odrywać się od piersi lub od smoczka. Ssanie powoduje nieprzyjemny nacisk na dziąsła i zwiększa ból w kanale słuchowym. Inne objawy ząbkowania u niemowląt znajdziesz w artykule https://www.zdrowystartwprzyszlosc.pl/objawy-zabkowania-u-niemowlat.
Jak łagodzić ból podczas ząbkowania?
Ząbkowanie to naturalny proces, który przechodzi każde dziecko. Jednak i dla maluszka, i dla rodzica okres ten stanowi prawdziwe wyzwanie. Choć niektóre niemowlaki bardzo łagodnie przechodzą ząbkowanie, u większości pojawia się nieprzyjemny ból i związany z nim dyskomfort. Istnieją jednak sposoby na ulżenie dziecku w cierpieniu.
Żeby zmniejszyć ból dziąseł, masuj je czystym palcem, wilgotną pieluszką lub gazą. Odpowiedni nacisk na dziąsła przynosi dziecku ulgę. Jako zastępstwo masażu, daj maluszkowi twardy gumowy lub drewniany gryzak. Zrezygnuj z kupowania gryzaków wypełnionych płynem – dziecko może je przegryźć podczas intensywnego nagryzania. Gryzak lub pieluszkę możesz dodatkowo schłodzić, co przyniesie maluszkowi jeszcze większą ulgę. Przedmiotów nie zamrażaj, bo zbyt zimne mogą uszkodzić dziąsła i zęby dziecka.
Niemowlakowi możesz podać również do ssania butelkę z wodą. Pod żadnym pozorem nie wlewaj do niej jednak mleka albo soku. Przedłużony kontakt ze słodkimi płynami prowadzi do próchnicy.
Ząbkującemu szkrabowi możesz posmarować dziąsła specjalną maścią łagodzącą dostępną bez recepty w aptece. Stosuj ją zawsze zgodnie z zaleceniami zawartymi w ulotce lub według zaleceń lekarza. Jeśli maluszek bardzo cierpi, możesz podać mu środki przeciwbólowe (np. ibuprofen). Przed podaniem leków skonsultuj się jednak z pediatrą i stosuj do zaleceń w dawkowaniu.
Dziecko z wyrzynającymi się ząbkami potrzebuje szczególnie troskliwej opieki. Przytulaj je jak najwięcej i poświęcaj mu dużo czasu na zabawę. Zajęty maluszek zapomina o bólu i łatwiej znosi trudny okres.
Jak zapobiegać próchnicy od pierwszego ząbka?
Pierwsze ząbki wrzynają się często jeszcze wtedy, kiedy karmisz maluszka piersią. W ciągu dnia po każdym karmieniu przecieraj dziecku dziąsła i nowo wyrośnięte zęby wilgotną pieluszką lub gazą. Jeśli niemowlak pije już z butelki, przed snem i w nocy unikaj podawania mu słodkich napojów (soków, słodzonych herbatek, mleka), podobnie i w ciągu dnia. Przyzwyczajaj maluszka do picia wody i ucz jak najwcześniej korzystania z kubeczka, jeśli podajesz mu soki. Dbaj o higienę małych ząbków, myjąc je dziecku rano i wieczorem na początku pastą bez fluoru (kiedy maluszek nie umie jej wypluć).
Objawy ząbkowania u dzieci wyglądają podobnie, choć nie każdy maluszek doświadcza wszystkich na raz. Niektóre dzieciaczki cierpią przy każdym wyrzynającym się ząbku, a innym wystarczy dobry gryzak, żeby złagodzić delikatny ból.
Źródła:
- http://www.kidsdentalonline.com/dental-topics/baby-dental-topics/stages-teething-helpful-hints/
- https://www.parenting.com/article/guide-teething-symptoms
- https://kidshealth.org/en/parents/teething.html
Materiał partnera zewnętrznego
