Często zakładamy, że nieodpowiednie zachowanie naszego dziecka czy po prostu „wariowanie” to wina jego charakteru. Myślimy, że jest takie z natury. Zwalamy tylko i wyłącznie na niego wszystkie problemy. Zdecydowanie za rzadko mówi się o tym, że takie czy nie inne zachowanie może być dużo głębsze i dotyczyć może zaburzeń u naszego dziecka. Nadpobudliwość i rozrabianie naszego dziecka może mieć przyczynę w zespole nadpobudliwości psychoruchowej, czyli ADHD. Czym jednak jest ADHD, jak je zdiagnozować i co robić, kiedy zostanie stwierdzone?
Czym jest ADHD i jak je zdiagnozować?
ADHD jest to ogólna nazwa całego zespołu zaburzeń zachowania, dzieci i nie tylko. Jesteś jedną z najczęstszych przyczyn wizyt najmłodszych u psychologa psychiatry. Tego typu schorzenia nie powinny być nigdy ignorowane, bo wraz z dorastaniem naszego dziecka same także rozwijają się, a co za tym idzie, mogą utrudniać funkcjonowanie naszego dziecka. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej widać zazwyczaj od najwcześniejszych lat dziecka, jednak zazwyczaj nie utrudnia on funkcjonowania w grupie rówieśniczej czy przedszkolu. Większość dzieci otrzymuje diagnozę ADHD w wieku szkolnym – wówczas bowiem następują wyraźne trudności w skupieniu się, usiedzeniu w ławce czy wykonaniu poleceń nauczyciela.
Na co zwrócić szczególną uwagę?
Dziecko szybko nudzi się nową zabawką czy zajęciem. Zaczyna wykonywać kilka czynności na raz i żadnej z nich nie kończy. Przerzutność uwagi, impulsywność i nadmierna emocjonalność także powinny zwrócić naszą uwagę. ADHD występuje częściej u chłopców niż dziewczynek, jednak ostatnie badania pokazały, że coraz więcej dzieci płci żeńskiej także przejawiają zaburzenia, jednak objawy bywają inne niż w przypadku chłopców i zazwyczaj dotyczą problemów z koncentracją. Z typowych objaw ADHD, będziemy mieli:
- Nadruchliwość
- Porywczość
- Zaburzenie uwagi
- Zaburzenie koncentracji
Potencjalnie rozpoznawanych przyczyn tego zaburzenia może być naprawdę wiele, od zwykłych nieprawidłowości w ciąży, przez zatrucie metalami ciężkimi do nawet, niewłaściwej pomocy w rozwoju dziecka. Wiele też może zależeć od stylu życia matki w okresie ciąży. Obecnie najważniejszym czynnikiem predestynującym do obciążenia ADHD są czynniki genetyczne. Co ciekawe, współcześni rodzice bywają diagnozowani pod kątem ADHD właśnie przy okazji diagnostyki ich dziecka.
Do jakiego specjalisty po diagnozę?
Diagnostyka ADHD wymaga współpracy psychologa, psychiatry, pediatry, a czasem nawet neurologa dziecięcego. I choć wielu specjalistów może nam pomóc w nakreśleniu problemu, jednak diagnostyką ADHD w Polsce zajmują się psychiatrzy i psychiatrzy dziecięcy. Wybierając się do specjalisty warto sprawdzić, czy diagnostyka ADHD leży w jego kompetencjach.
Ważne jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu z rodzicami, aby specjalista uzyskał jak najwięcej informacji na temat zachowania dziecka w domu, w szkole, jak i wśród rówieśników. W trakcje diagnostyki psycholog, przeprowadza też specjalny test, który ocenia sprawność intelektualną i fizyczną dziecka, jego zdolność do zapamiętywania oraz koncentracji i kojarzenia, a także sprawność ruchową.
Co zrobić, kiedy dziecko ma stwierdzone ADHD?
Jeśli diagnostyka potwierdzi ADHD, powinna rozpocząć się jak najszybciej terapia dziecka. Jej schemat opracowany jest indywidualnie dla każdego dziecka, uwzględnia się wtedy jego wiek, stan zdrowia, rodzaj i intensywność objawów, jak i podatność pacjenta na procedury terapeutyczne. Na terapię może się składać:
- Psychoterapia
- Terapia dziecka w grupie rówieśniczej (tzw. TUS)
- Zajęcia psychoedukacyjne dla rodziców
- Terapia rodzinna
- Leczenie farmakologiczne (w skrajnych przypadkach)
W tym ostatnim wykorzystuje się metylofenidat, czyli lek psychostymulujący, który uspokaja dziecko i poprawia jego koncentrację. W Polsce jest on refundowany. Jednak potrafi powodować brak apetytu, zaburzenie snu czy nawet zahamowanie wzrostu oraz potencjalnie może uzależniać.
Podsumowanie
Brak koncentracji, szybkie nudzenie się zabawą, nadpobudliwość czy rozrabianie naszego dziecka, niekoniecznie oznacza, że jest ono po prostu niegrzeczne. Jeśli jesteśmy zaniepokojeni zachowaniem dziecka , warto dokonać wtedy diagnostyki w stronę ADHD. Z kolei gdy się potwierdzi natychmiastowo zacząć terapię, co w sposób znaczący wpływa na funkcjonowanie dziecka w grupie czy w szkole. Pamiętajmy, żeby wsłuchać się w głos specjalisty, któremu ufamy. Nierzadko może on zasugerować dodatkową diagnostykę, na przykład w stronę zaburzeń przetwarzania słuchowego czy innych, które mogą nasilać problem. Reasumując więc warto znaleźć dobrego psychiatrę dziecięcego, który pomoże z diagnozą, a następnie postępować zgodnie z jego wskazówkami tak, aby dziecko jak najszybciej zostało objęte profesjonalną opieką.
KKU/DOP
