Większość z nas z niepokojem myśli o przyszłej emeryturze. Niektórzy próbują się w jakiś sposób zabezpieczyć, odkładając własne pieniądze i wierząc, że oszczędności pomogą im zapewnić sobie spokojną jesień życia. Jednak oszczędności również warto gromadzić rozsądnie. Obecnie na rynku dostępne są programy pozwalające na sensowne i regularne odkładanie środków finansowych na przyszłość. Jednym z takich programów są PPK dla pracownika – czyli Pracownicze Plany Kapitałowe. Na czym dokładnie polegają?
PPK dla pracownika – ciekawy wariant wśród wielu opcji
Prawo do godnej emerytury jest akceptowane w niemal wszystkich światowych społeczeństwach (za: Michalska, 1982). Na terenach dzisiejszej Polski podobne rozwiązania znane były już od XIX wieku (za: Piotrowski, 1999). Tym bardziej więc dziwi fakt, że współcześni Polacy… niewiele wiedzą o dostępnych formach oszczędzania emerytalnego. Dane statystyczne (za: Olejnik, 2009) pokazują smutną prawdę: niewielu z nas rozumie różnicę między różnymi dostępnymi opcjami. A to nie brzmi optymistycznie.
Dlaczego warto postawić na III filar?
Eksperci chętnie polecają Polakom oszczędzanie przy pomocy III filaru. Istnieje szereg argumentów, dla których powinniśmy o tym poważnie pomyśleć. Jak zwracają uwagę specjaliści, przeciętna emerytura naszego rodaka to zaledwie 60 proc. kwoty ostatniego wynagrodzenia. Dla kobiet statystyki są jeszcze bardziej pesymistyczne – to jedynie 40 proc. Jednocześnie Polacy nie posiadają zazwyczaj własnych oszczędności, choć tutaj nie różnimy się zbytnio od przedstawicieli innych narodów. Taka niefrasobliwość zaczyna powoli gubić Japonię: przez lata osobami w podeszłym wieku zajmowała się młodsza rodzina, zdejmując tym samym obowiązek finansowego wsparcia z państwa. Teraz jednak społeczeństwo zaczyna się starzeć, a model życia się zmienił – młode osoby nie chcą lub nie mogą wziąć na siebie tej odpowiedzialności. By w Polsce nie powtórzył się ten scenariusz, warto zwrócić uwagę na możliwe formy samodzielnego oszczędzania emerytalnego. Jednym z takim rozwiązań są PPK dla pracownika – Pracownicze Plany Kapitałowe.
PPK dla pracownika – co to jest?
Pracownicze Plany Kapitałowe to system oszczędzania emerytalnego, którego celem jest zapewnienie środków finansowych do wykorzystania po ukończeniu 60. roku życia. Oszczędzanie odbywa się w sposób systematyczny, a środki gromadzone w jego ramach stają się środkami o charakterze prywatnym. Pracownicze Plany Kapitałowe mają być wspólnym dziełem pracownika, pracodawcy oraz rządu. Sam projekt powstał właśnie jako wynik porozumienia rządu, związków zawodowych pracowników oraz organizacji, które zrzeszają pracodawców.
Obowiązek PPK – czy każdy musi mu podlegać?
Według Ustawy, podpisanej przez prezydenta RP 19 listopada 2018 r., PPK mają być powszechne i podlegać dziedziczeniu. Zatrudniający daną osobę podmiot musi podpisać z nią umowę dotyczącą PPK dla pracowników oraz dopisać do planu kapitałowego. Są jednak wyjątki: pracodawca nie ma obowiązku uruchomienia PPK jeśli sam oferuje im dostępną w III filarze opcję PPE (Pracowniczy Plan Emerytalny). Jednak składka na PPE musi wynosić co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia – inaczej nie może być uznana jako zastępstwo Pracowniczego Planu Kapitałowego oraz jeśli co najmniej 25 proc. pracowników danej firmy do PPE przystąpiło. Kolejny wyjątek dotyczy mikroprzedsiębiorstw, w których wszyscy zatrudnieni podpiszą oświadczenie, że rezygnują z PPK. Jednak taka deklaracja powinna być odnawiana raz na cztery lata. Więcej o wyjątkach dotyczących PPK dla pracowników możesz przeczytać na stronie Axa.
Jak wyglądają wpłaty na PPK dla pracowników?
Za składki na PPK odpowiadają nie tylko pracownicy – części będą opłacane również przez pracodawcę i Rząd. Jak to wygląda? 2 % pobierane jest z wynagrodzenia netto Pracownika, chyba że nie osiąga minimalnego wynagrodzenia za pracę – wówczas próg wstępny ustawiony jest na 0,5 proc. Pracodawca dopłaca do tego co najmniej 1,5 proc. wynagrodzenia pracownika, przy czym warto pamiętać, że wynagrodzenie pracownika jest tutaj rozumiane jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Dodatkowe wpłaty pracownika są uzależnione od jego decyzji, a pracodawcy od indywidualnych ustaleń dotyczących wynagrodzeń. Wreszcie – swoje dorzuca także Rząd. Inicjuje on PPK dla pracownika dopłaconą kwotą 250 zł, a następnie raz na rok do zgromadzonych środków dodaje 240 zł.
Na jakich zasadach odbywa się wypłata PPK dla pracowników?
Po ukończeniu 60. roku życia przez pracownika, 25 proc. zgromadzonej przez niego kwoty zostanie wypłacona jednorazowo (chyba że dana osoba zawnioskuje wcześniej o wypłatę ratalną). Pozostałe 75 proc. od początku podlegają wypłacie ratalnej, a rat musi być co najmniej 120: od ilości zgromadzonych środków zależy więc nasza comiesięczna wypłata. Pracownik może zawnioskować o mniejszą ilość rat. Wtedy jednak będzie musiał zapłacić podatek od dochodów kapitałowych od kwoty wypłaty przekraczającej 25% wartości aktywów, które udało mu się zgromadzić w PPK. Nasze Pracownicze Plany Kapitałowe można łączyć z PPK małżonka – wówczas dostajemy jedną, połączoną comiesięczną wypłatę.
Czy pieniądze z PPK dla pracownika można wypłacić wcześniej?
W niektórych przypadkach pieniądze zebrane w PPK dla pracownika można wypłacić wcześniej. Wtedy jednak musimy liczyć się z utratą kwoty powitalnej oraz pozostałych wpłat Skarbu Państwa – zostaną one nam potrącone.
W wyjątkowych przypadkach istnieje możliwość wypłaty środków wcześniej bez konieczności opłacania podatku dochodowego: Raz w życiu można podjąć wszystkie zgromadzone środki finansowe, pod warunkiem, że będą one poświęcone na zakup mieszkania, domu lub na kredyt na nie. Kwotę tę musimy w całości zwrócić w ciągu piętnastu lat. Poważna choroba – zarówno własna, jak i współmałżonka czy dziecka – jest podstawą do podjęcia 25 proc. zgromadzonych środków, całościowo lub ratalnie. Dokładne wytyczne dotyczące dziedziczenia PPK dla pracownika znajdują się w ustawie regulującej ich działanie – warto do niej zajrzeć, by rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące PPK.
Źródła:
- Olejnik, I. (2009). Otwarte fundusze emerytalne w opinii konsumentów. Wiadomości Ubezpieczeniowe, 4, s.77-85
- Michalska, A. Prawa człowieka w systemie norm międzynarodowych, Warszawa-Poznań 1982, s. 210.
- Szumlicz T. (2005), Ubezpieczenia społeczne. Teoria dla praktyki, Bydgoszcz-Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Branta” ; – Szczepański, M., & Brzęczek, T. (2008). Determinanty rozwoju pracowniczych programów emerytalnych w Polsce w świetle badań opinii pracodawców. Polityka Społeczna, (8), s.25-31.
- Kawalec, S., Błażuk, K., & Kurek, M. (2015). Jak mobilizować dodatkowe oszczędności emerytalne. Capital Strategy, Warszawa.
- Pieliński, B. (2012). Polityka społeczna wobec starzejącego się społeczeństwa—rozwój systemu emerytalnego i systemu Ubezpieczenia Opieki Długoterminowej w Japonii. problemy polityki społecznej, (18).
- Komisja Nadzoru Finansowego: „Pracownicze programy emerytalne w 2017 roku.” (2017).
- http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2811
- http://orka.sejm.gov.pl/proc8.nsf/ustawy/2811_u.htm
- https://axa.pl/emerytura-i-inwestycje/ppk/pytania-i-odpowiedzi/
- https://axa.pl/emerytura/pracownicze-plany-kapitalowe/
Materiał partnera zewnętrznego
