Dyski SSD wypchnęły wolne dyski talerzowe szybkością i coraz przystępniejszymi cenami. Jest kilka rodzai dysków SSD, więc który wybrać? Skupimy się na zastosowaniu w sprzęcie przeciętnego Kowalskiego.
Złącza – SATA, M.2, PCI-e
SATA – jest jednym z najstarszych interfejsów pamięci masowej. Najnowsza wersja SATA III pozwala na transfer 6 Gbit/s, czyli 600 MB/s. Dyski używające tego złącza znajdziemy w prawie każdym segmencie cenowym, ale w low-endzie są najbardziej opłacalne w kwestii cena/pojemność. Przez ograniczenia kontrolera AHCI, wiele dysków z wyższej półki nie może w pełni rozwinąć swoich skrzydeł.
M.2 – następca złącza mSATA. Oferuje znacznie wyższe prędkości, bo aż 4000 MB/s dzięki wykorzystaniu magistral PCI Express 3.0 x4 albo 8000 MB/s, wykorzystując PCIe 4.0 x4. Jednak aby był w stanie osiągnąć takie prędkości, potrzebujemy wsparcia sprzętowego. Jeśli nasza płyta główna wykorzystuje wyłącznie protokół SATA, osiągniemy prędkości do 600 MB/s. Do pełnego wsparcia wymagany jest już spotykany nawet w najtańszych płytach głównych protokół NVMe. Warto sprawdzić, czy nasza płyta go wspiera, gdyż nie zawsze umieszczenie slotu M.2 oznacza prędkości rzędu 4 GB/s.
PCI-E – w praktyce nieznacznie różni się od M.2 osiąganymi prędkościami. W teorii, dyski te mogą wykorzystywać do 16 szyn PCI Express, co daje około 16 GB/s przepustowości, jednak niewiele urządzeń konsumenckich potrafi zbliżyć się do tej wartości. Zatem od M.2 różni się (w większości przypadków) wyłącznie złączem fizycznym.
Rodzaje kości – MLC, TLC, QLC
Każdy rodzaj ma swoją przewidywaną żywotność. Oprócz tego, że rozróżniamy je na TLC, MLC i QLC, mogą być produkowane w dwóch głównych procesach: NAND i V-NAND.
MLC (Multi Layer Cell) – rodzaj pamięci, który ma dwubitowe komórki. Niska cena produkcji spowodowała, że to ten rodzaj od kilku lat jest najczęściej widywany w dyskach SSD.
TLC (Triple Layer Cell) – rodzaj pamięci, który ma trzybitowe komórki. Nieco odstaje od MLC żywotnością i szybkością, jednak jedne z szybszych dysków używają właśnie tych kości. Często widujemy go w budżetowych zastosowaniach, gdzie liczy się pojemność.
QLC (Quad Layer Cell) – rodzaj pamięci, który ma czterobitowe komórki. Dyski SSD z tymi komórkami zaczęliśmy widywać końcem 2018 i początkiem 2019. Oferują o 33% więcej pojemności względem TLC, jednak są najmniej niezawodne ze wszystkich.
Wyróżniamy jeszcze SLC, które wytrzymałością przewyższają wszystkie z powyższych, ale stosowane są wyłącznie w serwerowniach, gdzie bardziej liczy się żywotność niż gęstość informacji.
Technologie produkcji – NAND i V-NAND
NAND – rodzaj pamięci nieulotnej, ułożonej w orientacji poziomej. Takie kości spotykamy nie tylko w SSD, ale w jakiejkolwiek formie pamięci flash – pendrive, karty SD czy pamięć w telefonach. Często nazywana 2D NAND, w odróżnieniu do następnej technologii.
V-NAND – również jest rodzajem pamięci nieulotnej, ale w odróżnieniu od 2D NAND, komórki ułożone są również pionowo. W przenośni, 2D NAND to małe, jednopiętrowe domki, a V-NAND wysokie apartamentowce. Stąd zwany jest też 3D NAND. Pozwala to na zmieszczenie większej ilości informacji
Podsumowanie – jaki wybrać?
Najlepiej pod względem osiąganych prędkości sprawdzają się dyski M.2 czy PCI-E z kośćmi 3D NAND. Aktualnie nie powinno być problemu ze znalezieniem takich komponentów w przystępnej cenie. Znajdziemy odpowiednie dyski w cenie 250-320 zł za 500 GB, nie rezygnując z prędkości oraz wytrzymałości.
JPA
