Kaszel jest fizjologicznym zjawiskiem, wykształconym w toku ewolucji w celu oczyszczania dróg oddechowych. Mechanizm kaszlu opiera się na nasileniu wydechu przy zamknięciu krtani. Nagłe otwarcie krtani skutkuje uwolnieniem powietrza pod dużym ciśnieniem pozwalającym na wywianie z dróg oddechowych ciała obcego lub wydzieliny. Kaszel najczęściej dzieli się na produktywny (mokry) oraz bez wysiękowy (suchy). Podział ma znaczenie w celu ustalenia przyczyny i leczenia kaszlu.
Mokry czy suchy?
Kaszel suchy od mokrego odróżnia się na podstawie obecności wysięku usuwanego wraz z kaszlem. Obecność wysięku zależy najczęściej od przyczyny pojawienia się problemu kaszlu. Wytwarzanie w drogach oddechowych wydzieliny jest częścią nieswoistej obrony organizmu przed patogenami. Do lepkiej substancji przyklejają się pyły, bakterie oraz inne zewnętrzne czynniki. Usuwanie wydzieliny poprzez kaszel pozwala na usunięcie z dróg oddechowych wymienionych wcześniej potencjalnie chorobotwórczych struktur. Farmakologiczne zatrzymywanie odruchu kaszlu w przypadku kaszlu mokrego nie jest zatem najlepszym pomysłem. Chorobotwórcze czynniki nie zostają wówczas sprawnie usunięte, a tworząca się w drogach oddechowych wydzielina zalega w tchawicy i oskrzelach.
Kaszel suchy jest natomiast najczęściej spowodowany przez mechaniczną prowokację nerwów czuciowych w obrębie dróg oddechowych np. w przypadku stanów zapalnych lub przy udziale bradykininy. Nadmierne pobudzenie ośrodka kaszlu lub niewydolność mięśnia sercowego również może objawiać się poprzez kaszel bezwysiękowy.
Jak radzić sobie z kaszlem?
Aby pozbyć się problemu kaszlu, należy przede wszystkim zająć się podstawowym problemem zdrowotnym, który manifestuje się w postaci kaszlu. Należy również pamiętać, że ze względu na odmienne przyczyny charakterystyczne dla danego rodzaju kaszlu należy świadomie wybrać leki łagodzące kaszel. Nie istnieją leki skuteczne na kaszel mokry i suchy równocześnie. Zastosowanie takiego preparatu, zamiast korzyści może pogorszyć problem, np. farmakologiczne hamowanie odruchu kaszlu w kaszlu mokrym skutkuje zastojem wydzieliny w drogach oddechowych.
Kaszel mokry – leczenie kaszlu mokrego zazwyczaj opiera się na ułatwianiu odkaszliwania wydzieliny poprzez zwiększanie wilgotności wysięku. Osiągane jest to poprzez między innymi nawilżanie wdychanego powietrza. Nawilżenie dróg oddechowych można uzyskać dzięki inhalacji roztworem płynu izotonicznego, takim jak woda z solą kuchenną w odpowiednich proporcjach, lub stosowanie zewnętrznego nawilżacza powietrza. Oklepywanie klatki piersiowej oraz świadomy kaszel, prowadzący do usunięcia jak największej objętości wydzieliny, pozwalają na złagodzenie przykrego objawu. W celu zwiększenia wilgotności wydzieliny stosuje się leki mukolityczne np. ambroksol. Leki, zrywając mostki dwusiarczkowe, upłynniają wydzielinę dróg oddechowych.
Kaszel suchy – podstawą leczenia kaszlu suchego jest usunięcie problemu podstawowego. Łagodzenie stanów zapalnych, miejscowe znieczulenie błony śluzowej lub odstawienie leków stymulujących odruch kaszlu jest najlepszą metodą leczenia. Hamowanie odruchu kaszlu metodami farmakologicznymi powinno zostać skonsultowane z lekarzem.
Materiał partnera zewnętrznego
