Sceny z filmów science fiction, w których bohaterowie otwierają drzwi odciskiem dłoni lub skanem oka są już rzeczywistością. Rozwój technologii spowodował, że zarówno pilnie strzeżone miejsca, jak i codziennie używanie smartfony wyposażone są w system kontroli dostępu oparty o dane biometryczne. W przeciwieństwie do starszych metod weryfikacji tożsamości zabezpieczenie biometryczne jest bardziej wygodne i bezpieczne, choć niesie też ze sobą pewne ryzyka.
Dane biometryczne
Przez długie lata sposobem zabezpieczania dostępu były karty dostępy, hasła lub kody PIN. Mimo tego, że są dokładne, mają wady, które grożą poważnymi naruszeniami bezpieczeństwa. Kartę dostępu można zgubić i, gdy trafi ona w niepowołane ręce, osoba nieuprawniona zyskuje dostęp do chronionej przestrzeni. Istnieje również ryzyko, że kod PIN lub hasło zostaną udostępnione innym ludziom, lub zostaną złamane. W takich systemach kontroli dostępu słabym ogniwem jest człowiek. Weryfikacja tożsamości oparta na danych biometrycznych czyni z człowieka silne ogniwo.
Dane biometryczne to informacje, które dotyczą cech fizycznych, fizjologicznych lub zachowań danej osoby i pozwalają ją zidentyfikować. Zabezpieczenia biometryczne wykorzystują takie cechy jak głos, linie papilarne, budowa siatkówki, układ naczyń krwionośnych lub geometria twarzy. Są to dane unikalne, więc pozwalają bezbłędnie wskazać tożsamość danej osoby. Należy jednak pamiętać, że przez prawo traktowane są one jako wrażliwe dane osobowe i ich wykorzystywanie podlega specjalnym regułom określonym w RODO.
Jak działa biometryczny system kontroli dostępu?
Inne rozwiązania wymagają osobnych kart dostępu lub ustawiania haseł. W przypadku zabezpieczeń biometrycznych człowiek przedstawia systemowi swoją biologiczną cechę, a ciężar weryfikacji spoczywa na technologii. Od strony technicznej taki system składa się z czujnika, urządzenia, do którego uzyskuje się dostęp, oraz oprogramowania.
Czujnik odpowiada za pobranie danych. Jego przykładem może być czytnik linii papilarnych w smartfonie. Urządzenie weryfikuje dane i porównuje je z informacjami zapisanymi w swojej pamięci. Oprogramowanie z kolei łączy czujnik z urządzeniem i odpowiada za bezpieczną i poprawnie przeprowadzaną identyfikację.
Najbardziej znane zastosowanie biometrii to możliwość odblokowania telefonu odciskiem palca, skanem twarzy lub tęczówki. Inny przykład wykorzystania cech biometrycznych w systemach kontroli dostępu to autoryzacja wstępu do pomieszczeń, w których tradycyjną kartę dostępu zastępują czujniki biometryczne. W takim przypadku rolę urządzenia pełni pomieszczenie, a właściwie skonfigurowany czytnik dba o jego bezpieczeństwo. Z kolei rozpoznawanie głosu ma zastosowanie między innymi na infoliniach banków. Szybkie porównanie głosu przyśpiesza weryfikację tożsamości klienta i eliminuje kłopotliwą kilkustopniową identyfikację.
Zabezpieczenie biometryczne – wady i zalety
Do zalet rozwiązań biometrycznych należą wygoda i dokładność. Człowiek nie musi nosić przy sobie kart dostępy lub innych narzędzi identyfikacji, ani zapamiętywać kodów i haseł. Do mocnych stron takich zabezpieczeń należy też dokładność rozpoznawania osób, pod warunkiem, że system jest odpowiednio ustawiony. Najbardziej precyzyjny jest odczyt siatkówki, a następnie rozpoznawanie po układzie żył, odciskach palców i rysach twarzy.
Dużym wyzwaniem w systemach kontroli dostępu opartych na biometrii jest ochrona danych osobowych. Inną wadą jest zależność od warunków zewnętrznych, takich jak oświetlenie i czystość czytnika. Dodatkowo niektóre osoby nie mogą identyfikować się w ten sposób. Mogą one mieć z natury zbyt ciemną tęczówkę lub nieczytelne linie papilarne. Duże ryzyko wiąże się też z wyciekiem danych biometrycznych. Jeśli raz wpadną w ręce przestępców, to mogą być wykorzystane zawsze – odcisku palca lub tęczówki nie można zmienić w przeciwieństwie do hasła.
Pomimo wad, zabezpieczenia biometryczne są powszechnie używane i ich popularność na pewno będzie się zwiększać. Intensywny rozwój technologii może jeszcze poprawić ich skuteczność i bezpieczeństwo. Biometria jest bardzo wygodna i pokazuje jak bardzo technologia zbliżyła się do człowieka. To, co było kiedyś science fiction staje się codziennością.
PBI
