Odżywki białkowe dostępne na rynku mogą być źródłem białek różnego pochodzenia. Podpowiemy jak wybrać najlepszą.
Rola białka w organizmie
Proteiny w ludzkim organizmie pełnią niebagatelną rolę. Są nie tylko głównym elementem masy mięśniowej, ale także składową enzymów, przeciwciał oraz innych tkanek organizmu (jak chociażby nabłonek, skóra). Stanowią także element umożliwiający transport rozmaitych substancji – np. hemoglobina jest białkiem odpowiedzialnym za transport tlenu do tkanek organizmu.
Podział białek
Białka możemy podzielić na parę różnych sposobów. Podstawowe, najpowszechniejsze podziały to: ze względu na pochodzenie oraz ze względu na zawartość aminokwasów. Dzieląc białka pod względem pochodzenia mówimy o odzwierzęcych oraz roślinnych. W przypadku podziału pod względem zawartości aminokwasów możemy wyróżnić białka pełnowartościowe (zawierające pełen komplet aminokwasów w odpowiednich dla ludzkiego organizmu proporcjach, zbliżonych do „idealnego białka” za jakie uznaje się białko jaja (pełnego, nie tylko białka)), białka niepełnowartościowe (obarczone tzw. aminokwasem ograniczającym – w ich strukturach jednego z aminokwasów jest istotnie mniej co przekłada się na pogorszenie możliwości wykorzystania takich białek przez ustrój) oraz białka niekompletne, w skład których jednego aminokwasu nie ma w ogóle (idealnym przykładem jest tutaj żelatyna w której nie występuje tryptofan). Różnice pomiędzy tymi białkami warunkują ich wartość odżywczą – odpowiednio białka pełnowartościowe wchłaniają się najlepiej i są w największym stopniu wykorzystywane, nieco gorzej w tej materii wypadają białka niepełnowartościowe, najgorzej jednak sprawa ma się w przypadku białek niekompletnych.
Różnice między odżywkami białkowymi
Różnice w suplementach diety będących źródłem protein wynikają zarówno ze źródła białka jakie zostało w nich zastosowane (np. koncentrat białek serwatkowych – WPC, hydrolizat – WPH, izolat – WPI, izolat białka sojowego – SPI, białka mleka, białko grochu etc, co warunkuje zarówno pełnowartościowość jak i np. zawartość aminokwasów o rozgałęzionym łańcuchu, tzw. BCAA), jak również z procentowej zawartości protein. Kolejnym ważnym aspektem jest ewentualny dodatek mniej lub bardziej pożądanych substancji dodatkowych (glutamina, glicyna, kreatyna i inne).
Jak wybrać pełnowartościowe białko?
Najprostszym rozwiązaniem jest bazowanie na białkach odzwierzęcych (a więc zawierających białka pełnowartośćiowe), szczególnie odżywkach opartych o białka serwatkowe lub kazeinowe. W niektórych przypadkach jednak wybór ten jest niemożliwy (względy etyczne, alergia na białka mleka, dyskomfort jelitowy powodowany spożywaniem odżywek opartych o białka mleka). W takim wypadku możemy pokusić się o zakup odżywki opartej o białka drobiu lub białko wołowe (warto sprawdzić aminogram i przekonać się czy aby aminokwasów tworzących kolagen – proliny, hydroksyproliny i glicyny nie jest w nich zbyt wiele, co świadczyło by o słabej jakości surowca) lub oprzeć swoją suplementację o białka roślinne. W takim wypadku najrozsądniejszym wyborem wydają się być odżywki oparte o białko soi, które to również charakteryzuje, podobnie jak w przypadku białek odzwierzęcych, obecność pełnego kompletu aminokwasów.
Czy białka roślinne są gorsze?
Oczywiście, że nie, takie generalizowanie byłoby krzywdzące. Białka roślinne także dostarczają aminokwasów i (ważne, pamiętaj o tym!) należy wliczać je do całodziennego bilansu protein. Po prostu ich wartość odżywcza jest nieco mniejsza, a co za tym idzie – komponując dietę warto sięgać po różne wysokobiałkowe produkty roślinne, a w przypadku odżywek – nie bazować wyłącznie na jednym rodzaju.
Materiał partnera
